Giải Thích Chi Tiết Các Luật Bay Flycam Cần Lưu Ý Kỹ Sau Ngày 01/07/2025

Từ ngày 01/07/2025, với việc Luật Phòng không nhân dân 2024 có hiệu lực, bức tranh pháp lý về flycam (hay máy bay không người lái - UAV) tại Việt Nam sẽ rõ ràng và cụ thể hơn. Để bạn không bỡ ngỡ, mình sẽ "mổ xẻ" từng văn bản pháp luật và giải thích ý nghĩa của chúng.

1. Nghị định số 36/2008/NĐ-CP của Chính phủ (Về quản lý tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ)

Đây là nền tảng pháp lý đầu tiên và quan trọng nhất về quản lý flycam tại Việt Nam. Nó được ban hành từ năm 2008, khi flycam còn khá mới mẻ.

• Điều 6. Các hành vi bị nghiêm cấm:
  • "1. Tổ chức các hoạt động bay khi chưa được phép của cơ quan quản lý điều hành bay."
    • Giải thích: Điều này khẳng định nguyên tắc cốt lõi: Muốn bay flycam là phải có giấy phép. Nếu không, bạn đang bay "chui" và vi phạm pháp luật. "Cơ quan quản lý điều hành bay" ở đây, như Điều 7 nói rõ, chính là Cục Tác chiến - Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam.
  • "2. Tổ chức hoạt động bay vào khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay đã được công bố."
    • Giải thích: Dù có giấy phép hay không, bạn cũng không được tự ý bay vào các vùng trời đặc biệt này. Đây là các khu vực có ý nghĩa quan trọng về an ninh quốc phòng, an toàn hàng không, hoặc nơi tập trung đông người. Việc bay vào đây mà không có giấy phép đặc biệt, cấp phép riêng cho từng trường hợp là cực kỳ nguy hiểm và bị cấm.
  • "3. Phóng, treo các vật thể gây mất an toàn bay, an toàn xã hội hoặc gây hại đến an ninh quốc phòng."
    • Giải thích: Cấm sử dụng flycam để thả đồ vật, gắn các thiết bị gây nhiễu, hoặc bất kỳ hành động nào có thể gây nguy hiểm cho người khác, tài sản hoặc ảnh hưởng đến an ninh quốc gia. Ví dụ, gắn pháo hoa, vũ khí, hoặc thiết bị phá sóng lên flycam đều là hành vi bị cấm.
• Điều 7. Cấp phép các chuyến bay:
  • "1. Mọi tổ chức, cá nhân khi tổ chức các chuyến bay phải được sự cấp phép của Bộ Quốc phòng. Cục Tác chiến - Bộ Tổng Tham mưu là cơ quan được Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ cấp phép các chuyến bay."
    • Giải thích: Điều này chỉ định rõ cơ quan duy nhất có thẩm quyền cấp phép bay flycam trên toàn quốc là Cục Tác chiến - Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam. Dù bạn ở đâu (TP.HCM, Đà Nẵng, hay Hà Nội), hồ sơ đều phải gửi về đây để được cấp phép.

2. Quyết định số 18/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (Quy định về khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay đối với tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ)

Quyết định này là "bản đồ" chi tiết giúp bạn biết flycam của mình được và không được bay ở đâu. Đây là văn bản cực kỳ quan trọng mà bạn phải xem xét trước mỗi lần cất cánh.

• Điều 6. Khu vực cấm bay:
  • Giải thích: Đây là những khu vực "tuyệt đối không được bay" nếu không có giấy phép đặc biệt, cấp phép riêng cho mục đích cụ thể và có sự phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng.
    • a) Khu vực có công trình quốc phòng và khu quân sự: Các doanh trại quân đội, căn cứ quân sự, kho vũ khí, v.v. đều là vùng cấm.
    • b) Khu vực trụ sở làm việc của các cơ quan Đảng, Nhà nước: Phủ Chủ tịch, Tòa nhà Quốc hội, trụ sở các Bộ, cơ quan trung ương... đều là vùng cấm.
    • c) Khu vực các sân bay, các công trình liên quan đến hoạt động bay: Các sân bay dân dụng (Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Đà Nẵng...), đài kiểm soát không lưu, đài dẫn đường... Bay gần đây cực kỳ nguy hiểm cho máy bay có người lái và có thể gây ra tai nạn thảm khốc.
    • d) Khu vực biên giới trên bộ, trên biển: Đây là vùng nhạy cảm về an ninh, cấm mọi hoạt động bay không phép.
    • đ) Khu vực các trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng: Các địa điểm này yêu cầu an ninh chặt chẽ, cấm bay để tránh tiếp tế hoặc phá hoại.
    • e) Các khu vực khác theo quyết định của Bộ Quốc phòng: Bộ Quốc phòng có thể công bố thêm các khu vực cấm bay tạm thời hoặc vĩnh viễn tùy theo tình hình an ninh, quốc phòng. Bạn cần thường xuyên cập nhật thông tin.
• Điều 7. Khu vực hạn chế bay:
  • Giải thích: Đây là những khu vực mà việc bay flycam bị hạn chế, cần cân nhắc kỹ lưỡng và thường yêu cầu giấy phép, hoặc phải tuân thủ các điều kiện nghiêm ngặt hơn so với khu vực bình thường.
    • a) Khu vực có mật độ dân cư cao, khu vực có nhiều công trình kiến trúc, khu vực có các công trình quan trọng của quốc gia, khu vực có hoạt động bay của máy bay quân sự, dân sự: Ví dụ, trung tâm thành phố lớn, các khu đô thị đông đúc, các nhà máy điện, thủy điện lớn, cầu, đập, hoặc các vùng có máy bay huấn luyện. Bay ở đây tiềm ẩn rủi ro cao về an toàn cho người và tài sản.
    • b) Khu vực có các hoạt động bay thử nghiệm, bay biểu diễn, bay trình diễn: Ví dụ, các sự kiện bay trình diễn máy bay, hoặc khu vực thử nghiệm máy bay mới.
    • c) Khu vực có các hoạt động bay của tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ theo quy định của Bộ Quốc phòng: Có thể là các khu vực được Bộ Quốc phòng chỉ định để thử nghiệm UAV hoặc các hoạt động đặc biệt.
    • d) Các khu vực khác theo quyết định của Bộ Quốc phòng: Tương tự khu vực cấm, có thể có các hạn chế tạm thời khác.

3. Luật Phòng không nhân dân 2024 (Có hiệu lực từ 01/07/2025)

Đây là luật mới và là điểm thay đổi đáng chú ý nhất cho người dùng flycam, đặc biệt là các dòng mini.

• Điều 35. Quy định về bay của tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ:
  • "3. Tổ chức, cá nhân điều khiển tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ có khối lượng cất cánh tối đa dưới 0,25 kg không phải xin phép bay khi hoạt động ngoài khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay, ở cự ly ngắn, độ cao dưới 50m, ít có khả năng gây hại đến quốc phòng, an ninh và an toàn hàng không. Trường hợp tổ chức, cá nhân điều khiển tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ có khối lượng cất cánh tối đa từ 0,25 kg trở lên hoặc hoạt động trong khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay thì phải xin phép bay theo quy định của Bộ Quốc phòng."

• Giải thích chi tiết và phân tích sau 01/07/2025:
  • Mở ra cơ hội cho flycam dưới 250g (như DJI Mini series): Đây là điểm "cởi trói" lớn nhất. Từ 01/07/2025, nếu bạn có một chiếc flycam nặng dưới 250g (trọng lượng cất cánh tối đa), bạn KHÔNG CẦN xin giấy phép bay nếu đáp ứng đồng thời CÁC ĐIỀU KIỆN SAU:
    1. Bay ngoài khu vực cấm bay và khu vực hạn chế bay: Đây là điều kiện tiên quyết và quan trọng nhất. Bạn phải chắc chắn khu vực bay của mình không nằm trong danh sách của Quyết định 18/2020/QĐ-TTg.
    2. Ở cự ly ngắn: Mặc dù luật không định nghĩa cụ thể "cự ly ngắn" là bao nhiêu mét, nhưng ngụ ý là bạn phải giữ flycam trong tầm kiểm soát trực quan, không bay quá xa.
    3. Độ cao dưới 50m: Rất rõ ràng, không được bay quá 50 mét so với mặt đất.
    4. Ít có khả năng gây hại đến quốc phòng, an ninh và an toàn hàng không: Điều này mang tính định tính, nhưng về cơ bản là flycam của bạn không được gây rối, không quay phim, chụp ảnh các khu vực nhạy cảm, không cản trở hoạt động bay khác.
  • Flycam từ 250g trở lên: Đối với các loại flycam có trọng lượng từ 0,25kg (250g) trở lên, hoặc bất kỳ loại flycam nào (kể cả dưới 250g) bay trong khu vực cấm/hạn chế: Vẫn BẮT BUỘC phải xin giấy phép bay theo toàn bộ quy trình xin giấy phép bay flycam tại Cục Tác chiến.

   

  ---

  4. Nghị định số 162/2018/NĐ-CP của Chính phủ (Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng)

  Đây là văn bản quy định "cái giá phải trả" nếu bạn vi phạm các luật trên.

  • Điều 23. Vi phạm quy định về hoạt động của tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ:
    • "1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức hoạt động bay khi chưa được phép của cơ quan quản lý điều hành bay hoặc bay không đúng phép bay."
      • Giải thích: Nếu bạn bay mà không có giấy phép (khi cần có), hoặc có giấy phép nhưng bay sai địa điểm, sai thời gian, sai độ cao... ghi trong giấy phép, bạn sẽ bị phạt tiền.
    • "2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức hoạt động bay vào khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay đã được công bố."
      • Giải thích: Đây là mức phạt cao hơn, dành cho việc bay vào những vùng nhạy cảm đã được quy định rõ ràng. Điều này áp dụng cho mọi loại flycam, kể cả loại dưới 250g nếu bạn bay vào vùng cấm/hạn chế mà không có phép.
    • "3. Ngoài hình thức xử phạt quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều này, người vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung: Tịch thu tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ."
      • Giải thích: Ngoài bị phạt tiền, bạn sẽ mất luôn chiếc flycam của mình. Đây là hình phạt rất nặng và thường được áp dụng kèm theo.
    • Lưu ý: Mức phạt này áp dụng hiện hành. Khi Luật Phòng không nhân dân có hiệu lực, có thể sẽ có Nghị định mới hướng dẫn chi tiết về xử phạt, và mức phạt có thể điều chỉnh để phù hợp với quy định mới.

   

  ---

  Kết Luận Chung Sau 01/07/2025:

  Với những phân tích chi tiết trên, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về các luật bay flycam tại Việt Nam sau ngày 01/07/2025.

  • Quy tắc VÀNG vẫn là: KIỂM TRA KHU VỰC BAY TRƯỚC TIÊN. Nếu bạn bay vào vùng cấm/hạn chế, khả năng cao là bạn luôn cần giấy phép, bất kể trọng lượng flycam.
  • Flycam dưới 250g có sự "dễ thở" hơn: Nếu bay ở khu vực an toàn, thấp và gần, bạn có thể không cần xin phép.
  • Flycam từ 250g trở lên: Luôn cần giấy phép và có thể cần đăng ký.

  Hãy luôn là một người dùng flycam có trách nhiệm, nắm vững pháp luật Việt Nam để bảo vệ bản thân, thiết bị của mình và góp phần vào an toàn chung của không phận.